Veluwe Zwerfpad – 01 … Arnhem – Oosterbeek – 11.1 km

Arnhem wordt (als Arneym) voor het eerst genoemd in 893 in een register van de bezittingen van de Benedictijner Sint-Salvatorabdij bij Prüm in de Duitse Eifel. Het wordt beschreven als een aan Sint Maarten gewijde kerk, met omliggende landerijen. Hoewel de vroege sporen van nederzettingen getoond hebben dat de vroege Arnhemmers zijn afgedaald uit de hoger gelegen bossen, is Arnhem oorspronkelijk niet gebouwd op de oevers van de Rijn, maar op het hoger gelegen deel langs de Sint-Jansbeek. En nog steeds staat Arnhem bekend om haar landerijen/parken.

Ik heb met vriendin José afgesproken aan de Sonsbeekzijde van station Arnhem. Allebei met de trein … lekker makkelijk.

Station Arnhem … ”Als een verankerd schip op een golvende zee “.
De gedachte van architect Van Berkel hierachter …
Ik wilde aansluiten bij het golvende Arnhemse landschap. Daglicht moet mensen de weg wijzen.
Een enorme verbouwing start in 1997. Het bouwen blijkt een ingewikkeld opgave en uiteindelijk lukt het een Groningse scheepsbouwer het stalen frame van de hal binnen het budget van 37,5 miljoen euro te maken. Het bedrijf maakte een scheepshuid van 150 dubbel gekromde puzzelstukken, die aan elkaar zijn gelast tot een dragende constructie op beton.
Maar veel gaat mis!
Een tijdelijke looptunnel stort in, mensen missen treinen vanwege te lange looptunnels en worden in diezelfde looptunnels onwel van een lijmlucht. Bij graafwerkzaamheden wordt een gasleiding geraakt en het plafond kan jarenlang niet worden afgewerkt omdat het materiaal niet brandveilig genoeg blijkt te zijn.
In 2008 blijken de oorspronkelijke kosten van 65 miljoen al te zijn opgelopen tot 90 miljoen. De stationshal wordt uiteindelijk in oktober 2015 in gebruik genomen. Maar … “dit is een eyecatcher waar we heel trots op zijn.

Direct na het oversteken van de Zijpendaalseweg lopen we het 250-jarige landgoed Park Sonsbeek op. 750 jaar eerder bevindt zich langs de Sint Jansbeek al de eerste watermolen en bestaat het gebied uit meerdere kleine landgoederen.
Er zijn zes cafe’s en restaurants te vinden … allemaal gehuisvest in historische gebouwen. Even een toeristische noot … Stadsvilla Sonsbeek, De Palatijn, Grand Café aan de Beek, (ook bezoekerscentrum) , Sonsbeek Paviljoen en Brasserie de Boerderij.

Aangrenzend ligt Landgoed Zypendaal dat haar naam te danken heeft aan het water dat hier en daar uit de grond sijpelt en waar te midden van de waterpartij van de St Jansbeek zich een vierkant buitenhuis opricht.
In 1743 wordt het aangeschaft door de Arnhemse stadssecretaris Mr. Hendrik Willem Brantsen die zijn geld verdient als eigenaar van onder meer plantage Vossenburg in Suriname waar hij mensen in slavernij houdt en de vruchten plukt van hun arbeid.
Zij laten omstreeks 1762-1764 het bestaande 17de-eeuwse huis afbreken en een nieuw blokvormig gebouw optrekken in een sobere 18de-eeuwse architectuur.
In 1883-1884 vindt een ingrijpende verbouwing plaats waarbij het bureau van architect P.J.H. Cuypers (o.a. Rijksmuseum, centraal station Amsterdam) betrokken is.

Op naar een wat ouder landgoed … Groot Warnsborn. Grafheuvels van ongeveer 4000 jaar duiden op vroege bewoning maar het wordt voor het eerst genoemd in 1428 als het als heidegebied door hertog Arnold van Gelre in erfpacht wordt uitgegeven aan Johan van Postel.
In 1465 is het in bezit van Rykart van Bloylant. Daarna komt het in bezit van kloosterorden en als rond 1650 de kloostergoederen ten noorden van Arnhem verkocht worden aan particulieren komt het in handen van de Arnhemse burgemeester Everhard Everwijn.
De huidige opzet van het landgoed stamt uit de 19e eeuw. Het groeit uit tot een statig buitenverblijf met een kapel, koetshuis, park en oranjerie. Tijdens WOII gaat het door slordigheid van Duitse soldaten in vlammen op, maar is daarna herbouwd en tegenwoordig in gebruik als hotel.

Jammer dat het tegenwoordig rondom het hotel zo’n rommeltje is … parasols liggen op de grond, kliko’s in het zicht, auto bij de ingang…

Ten westen van Warnsborn liggen de waterpartijen van landgoed de Vijverberg (19e eeuw) …

en daar voorbij steken we de drukke Amsterdamse weg over naar landgoed Lichtenbeek dat samen met Mariëndaal en Boschveld het landgoederencomplex Mariënborn Zuid vormen. Het huis Lichtenbeek brandt in 1942 af door onvoorzichtigheid met vuur.

Vermoedelijk een productie bos … een slachtveld aan gekapte bomen. Een verdwaalde grenspaal zonder tekst maar na wat speuren op het wereldwijde web … deze grenspaal, ook wel pol genoemd, is neergezet om de grens tussen de gemeente Arnhem en de gemeente Renkum aan te geven. In eerste instantie werden de palen of pollen gemaakt van natuursteen, latere modellen zijn soms ook gemaakt van beton. Meerdere grenspalen staan verspreid over Landgoed Lichtenbeek, sommige zijn voorzien van het wapen van de gemeente Arnhem.

Iets verder ligt het beroemde Airborne War Cemetery waar o.a. 1754 militairen van de landmacht, luchtmacht en zeemacht begraven liggen. Zij sneuvelen in de periode september 1944 tot april 1945 (plus enkele burgers van de CWGC). De meeste van deze mensen zijn omgekomen in de omgeving van Arnhem, tijdens de Slag om Arnhem, een onderdeel van Operatie Market Garden in september 1944.

En we zijn bij het eindpunt voor vandaag … station Oosterbeek, het kleinste station langs de Rhijnspoorweg.

Een mooie wandeling met mooie paadjes. Paadjes waar ik niet eerder gelopen heb, waar ik jaren geleden eens gelopen heb. De kop is er af.

4 gedachtes over “Veluwe Zwerfpad – 01 … Arnhem – Oosterbeek – 11.1 km

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.